Khi bạn uống nước tại những quán trà đá vỉa
hè hay những quán nước, cửa hàng thì hầu như đều
sử dụng máy làm đá tinh khiết
thay vì đá cây, đá bào như trước. Tuy nhiên, thực tế không phải đá mang nhãn hiệu
tinh khiết nào cũng là đá tinh khiết.
Đất, cát, bẩn... lẫn trong đá tinh khiết
10h sáng tại một xưởng làm đá có quy mô lớn tại thôn Trung Văn, Từ
Liêm, Hà Nội, bốn chiếc máy làm đá chạy ầm ầm. Người nọ gọi người kia phải hét
lên thật to. Xưởng sản xuất được đặt ngay cạnh con mương nước đen xì và bốc mùi
hôi thối. Những chiếc bao tải đựng đá để vận chuyển cho các quán tại khu vực Từ
Liêm, Thanh Xuân, Hà Đông được phơi lăn lóc bên đường. Dưới nền xi măng dính đầy
đất, cát.
Khi một mẻ đá ra lò, hàng chục người đứng chờ để lấy đá. Nhìn kỹ,
khuôn đá, dao cắt, bồn cấp nước đá... đều đã bị ố vàng, rỉ sắt. Nguồn nước làm
đá bơm thẳng từ giếng khoan lên cho vào máy làm đá. Đá ra lò, mấy thanh niên mình trần,
quần soóc nhặt chiếc ống nhựa vứt trên sàn nhà dính đầy cát khều đá xuống miệng
phễu sau khi đá cắt thành viên. Sau công đoạn cho đá vào túi nilon thì túi đá với
khối lượng vừa đủ sẽ được đặt gọn gàng trong bì túi có ghi sẵn địa chỉ sản xuất,
khối lượng... Những viên đá bị rơi xuống đất đều được nhặt lên, thổi qua cho hết
đất, cát rồi lại được cho vào túi nilon. Giá đá ở đây khá rẻ, chỉ 5.000 đồng/túi
5kg.
Không phải chỉ có xưởng sản xuất đá sạch ở Từ Liêm khiến người ta
rùng mình vì công đoạn làm đá, mà rất nhiều xưởng sản xuất đá tinh khiết khác
cũng không đảm bảo an toàn vệ sinh.
Rùng mình với đá sạch
Một cơ sở sản xuất đá không đảm bảo an toàn vệ sinh (ảnh C.G)
Cơ sở sản xuất đá tinh khiết của bà U đặt tại một hẻm trên phố
Nguyễn Chí Thanh, Hà Nội. Từ ngõ vào trong chỗ khu vực sản xuất, nước chảy lênh
láng. Xưởng rộng chừng hai mươi mét vuông, phía bên trong sàn nhà ướt át. Trước
cửa xưởng dòng nước đen xì đọng, bà chủ cầm chổi quét đi các phía cho nhanh
khô. Các túi đá sau khi ra lò được vứt vào một góc bên cạnh cửa, ngay gần lối
đi để khách đến mua lấy được ngay. Ở đây giá mỗi túi đá 5kg là 6.000 đồng.
Sau khi hỏi han qua loa về công đoạn sản xuất đá, chúng tôi ngỏ ý
muốn vào xem trực tiếp thì bị bà chủ ngăn cản ngay. Trong khi đó, một chị nhân
công mặc áo phông, quần ngố, đi chân đất từ ngoài đường chạy vào để kiểm tra
máy và thời gian ra lò của mẻ mới đã bị bà chủ gọi giật lại. "Lấy đôi dép
mà đi vào, dạo này "bọn nó" hay đi kiểm tra lắm đấy", bà U nhắc
nhở nhân viên.
Tinh khiết hay nơi ủ mầm bệnh?
Theo ông Nguyễn Việt Cường, Chánh thanh tra Sở Y tế Hà Nội, hàng
năm Sở Y tế cũng lấy đá của các cơ sở sản xuất đi kiểm tra. Phần lớn các cơ sở
sản xuất đá tinh khiết lấy nước từ sản xuất nước tinh lọc để làm đá với công
nghệ 50-60 phút/mẻ. Thành phố có vài trăm cơ sở sản xuất đá nhưng chỉ có vài chục
cơ sở được cấp giấy chứng nhận sản xuất đá sạch.
Trước mùa hè bao giờ cơ sở sản xuất cũng làm mẻ đầu mang sản phẩm
đi kiểm tra. Nếu đạt chất lượng, cơ quan chức năng sẽ cấp giấy chứng nhận sản
xuất đá sạch. Trong quá trình đi kiểm tra, nếu cơ sở nào vi phạm về vệ sinh an
toàn thực phẩm thì sẽ bị xử lý theo quy định. Tuy nhiên, ông Cường cũng không
tiết lộ từ đầu hè tới nay, đã có cơ sở sản xuất đá tinh khiết nào bị phạt chưa.
Bác sĩ Yên Lâm Phúc, Bệnh viện Quân y 103, cho rằng đá không hợp vệ
sinh có hai loại là đá nhiễm khuẩn và lẫn tạp chất hóa học. Đối với đá nhiễm
khuẩn thì trong quá trình làm đông của đá (1-4 độ C), một số vi khuẩn chỉ bị
ngưng hoạt động. Khi ăn vào bên trong, vi khuẩn sẽ hoạt động trở lại, gây nhiễm
khuẩn đường tiêu hóa và điều này gây nhiễm trùng đường ruột, ngộ độc thức ăn.
"Khi sử dụng đá có lẫn tạp chất hóa học, chúng sẽ dễ xâm nhập
vào cơ thể người sử dụng, chưa kể hoá chất dùng để thanh lọc nước nếu ở liều lượng
quá cao cũng sẽ ảnh hưởng tới hệ tiêu hoá của của cơ thể, gây ra nhiều biến chứng
như viêm đại tràng mãn tính, ảnh hưởng tới chức năng thận, gan gây kích ứng dạ
dày...
Cụ thể, nếu nước có quá nhiều canxi - magie (nước cứng - nước giếng
khoan) khi dùng lâu sẽ gây sỏi thận. Các loại tạp chất khác có thể gây độc chì,
gây thần kinh. "Đá công nghiệp hay sử dụng nước cứng, không được lọc liên
tục. Phần lớn quy trình sản xuất đá lại không hợp vệ sinh", bác sĩ Phúc nhấn
mạnh.
Theo bác sĩ Phúc, người dân nên dùng đá do chính nhà mình làm ra,
sử dụng nước đun sôi để nguội khử được ion và tạp chất độc. Với các loại đá bên
ngoài, người sử dụng không thể khẳng định được nguồn gốc như thế nào, được làm
ra sao nên không đảm bảo được độ an toàn cho sức khỏe của bản thân.
Trong khi đó, ông Cường khuyến cáo, người dân nên mua đá viên đóng
trong túi nilon, có ghi tên cơ sở sản xuất đá tinh khiết. Loại đá này có hình
tròn hoặc hình trụ tùy theo khuôn đá của từng cơ sở. Người dân tuyệt đối không
dùng đá cây vì đây là loại đá không sạch, chỉ dùng để ướp thực phẩm sống.
Theo: dân trí
Đăng nhận xét